به گزارش روابط عمومی دانشگاه باقرالعلوم(ع)، در ابتدای جلسه حجت الاسلام و المسلمین دکتر علی اصغر اسلامی تنها با اشاره به کتاب نگاشته خود در تفسیر آیه ۱۳ سوره حجرات که حول محور کلمه تعارف است گفت: تفاخر و تحقیر و… همه بعضی از انواع تناکراند لذا نباید دیگر اشکال تناکر را نادیده گرفت و تنها به نهی آیه از تفاخر پرداخت.
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) در ادامه افزود: تعارف را به عبارت دیگر میتوانیم به تعاونوا علی البر والتقوا معنا کنیم. تعارف و شناخت را نباید در حد تعارف طبیعی تنزل داد بلکه این تعارف میتواند همشناسی فرهنگی باشد. آیه دو نوع تمایز را بیان میدارد ذکر و الانثی و دیگری شعب و قبائل. برخلاف واژه تعاون که نیاز به قید دارد تا معنای مثبت یا منفی را ظهور دهد، تعارف ذاتا مطلوب است این واژه یک واژه خنثی نیست.
وی خاطر نشان کرد: علیرغم تشخیص اکثر مفسرین بر همشناسی عمومی ذیل واژه مدنظر، ما همشناسی فرهنگی را از آیه استخراج کردیم.
دکتر سیدمحمدعلی غمامی، مدیر گروه آموزشی مطالعات فرهنگی و ارتباطات دانشگاه باقرالعلوم(ع)، دلیل انتخاب این مفهوم را بیانگر بودن نظام فکری اسلام دانست و گفت: بسیاری از اندیشمندان علوم اجتماعی مخالف مفهوم تعارفاند.
غمامی با اشاره به نقد دال بر شناخت حاصل از تفاوت جنسیتی و طبیعی، و به استناد اتصال بین واژه تعارف و گزاره إن اكرمکم عند الله اتقکم گفت: این که بگوییم بین این دو آیه سکت وجود دارد باید قائل باشیم این اختلاف و تمایز که آیه بیان نموده برای صرف تعارف است درحالی که این اختلاف برای تعارفی است که منجر به فهم إن اكرمکم عند الله اتقکم شود. انّ به معنی اتصال و تعارف یک کلمه فعال است.
در ادامه ناقد جلسه، حجت الاسلام و المسلمین دکتر حسین سوزنچی، عضو هیئت علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه باقرالعلوم(ع)گفت: استعمال لفظ در اکثر از معنا یک روال مرسوم و رایج ادبی است لذا یک آیه میتواند هزاران معنا را در خود جا دهد و شاخص این است که بیانگر آن معنا اصول و چهارچوب را رعایت نماید.
وی در ادامه کرامت را از نظر آیه معیار ارزش گذاری دانست و گفت: اگر شخصی تقوا را رعایت نماید کرامت حاصل میشود و اینها همه بر گرفته از تعارف است.
در پاسخ به دکتر سوزنچی، دکتر غمامی با تاکید دوباره بر معنای اتصال به عنوان یکی از شش معنای إنَّ ، آن را دال بر اتصال بین دو گزاره تعارف و ان اکرمکم عند الله اتقکم دانست.
اسلامی تنها نیز در وقت پایانی خود اختلاف بین انسانها را به استناد آیه معارف، غیر ارادی دانست و افزود: آیه شریفه تفاوت را بستری میداند که ما آن را یا ملاک تفاخر قرار دهیم یا ملاک تعارف
