مدیر گروه مطالعات فرهنگی و ارتباطات دانشگاه باقرالعلوم (ع): برای نخستین بار در مقطع کارشناسی ارشد، رشته فرهنگ و ارتباطات در سه گرایش «فضای مجازی»، «بلاغت رسانهای» و «ارتباطات میان فرهنگی» اجرا خواهد شد.
سید محمد علی غمامی در مورد ضرورت اصلی ایجاد این رشته گفت: جامعه ایرانی چندین دهه است که با مسائل فضای مجازی، تفاوتهای فرهنگی و چالشهای بلاغی در حوزه رسانه مواجهه شده است اما تاکنون هیچ رشتهی دانشگاهی در ایران به این مسائل اختصاص نیافته است. این مسائل بیش از آنکه سیاسی، اقتصادی یا فنی و تجربی باشند، «فرهنگی-ارتباطی» هستند از این رو به عنوان گرایشی در رشتهی فرهنگ و ارتباطات در نظر گرفته شدهاند.
وی خاطر نشان کرد، دانشگاه باقرالعلوم در قم یکی از دانشگاههای برتر کشور در عرصه علوم انسانی و اسلامی است که از سال 1363 در مقطع تحصیلات تکمیلی زیر نظر وزارت علوم فعالیت میکند. این دانشگاه در عرصههای جدید علوم انسانی همواره پیشتاز بوده است. اخیرا نیز اعضای گروه مطالعات فرهنگی و ارتباطات در این دانشگاه یعنی دکتر اسلامیتنها، دکتر خانمحمدی و بنده به همراه اساتید دانشگاه باقرالعلوم و چندین دانشگاه دیگر، رشتهی فرهنگ و ارتباطات را در این سه گرایش طراحی شده است.
این عضو هیئت علمی دانشگاه با توضیح هدف هر یک از این گرایشها، به فضای فعالیت و کاری آن را نیز اشاره کرد. اولین گرایش مربوط به فضای مجازی است. این گرایش با هدف آموزش دانشجویانی است که بتوانند مسائل فرهنگی و ارتباطی فضای مجازی را با نگاهی علمی درک کنند و به کنشگرانی موثر در این عرصه مبدل شوند.
وی اضافه کرد، گرایش بلاغت رسانهای برای علاقمندانی است که تمایل دارند به صورت علمی به این سوال مهم پاسخ دهند: «چرا برخی پیامهای رسانهای بسیار قدرتمندتر از دیگر پیامها هستند؟» مخاطبان این رشته عموما نخبگانی هستند که از یک سو مطالعات فلسفی یا فقهی و یا ادبی داشتهاند و از سوی دیگر به مطالعات رسانه علاقه دارند. لازم به ذکر است که دانشکدههای بزرگ ارتباطات در جهان رشتههای متعددی تحت عنوان رتوریک یا بلاغت تاسیس کردهاند اما در فضای علمی و دانشگاهی ایران هیچ اثری از درک چالشهای بلاغی در حوزه فرهنگ، ارتباطات و رسانه نیست. این گرایش در تلاش است تا امکانهای بینظیر دانش بلاغت را برای نظریهپردازی و کنشگری در عرصه فرهنگ، ارتباطات و رسانه فعال نماید.
هدف گرایش «ارتباطات میانفرهنگی» نیز از نگاه این استاد دانشگاه باقرالعلوم، تربیت محققانی است که سازوکارهای شناخت متقابل فرهنگها از یکدیگر را میشناسند. همشناسی فرهنگها، از این جهت اهمیت دارد که فرهنگها به سبب تفاوتهای زبانی، قومی و مذهبی از یکدیگر متمایز شدند و فاصله گرفتهاند. عدم شناخت این فاصلهها و تمایزهای فرهنگی، منجر به اختلافها و جنگهای زیادی شده است که قدرتهای جهانی آن را در سطحی تمدنی و جهانی شعلهور کردهاند. فارغ التحصیلان این گرایش، کنشگرانی هستند که در ارتباط با فعالان و سازمانهای بینالمللی، زمینههای علمی و عملیِ همشناسی فرهنگها را فراهم میکنند. سازمانهایی همچون وزارت خارجه، سازمان فرهنگ و ارتباطات، تقریب مذاهب، کنفرانس اسلامی، وزارت ارشاد، و رسانههای بین المللی نیز متقاضی چنین متخصصانی هستند.
بنا به اعلام دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام، رشته جدید فرهنگ و ارتباطات در مقطع ارشد با سه گرایش از مهر 1404 اجرا خواهد شد و داوطلبان میتوانند برای شناخت بیشتر این رشته، سرفصل آن را در پایگاه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به آدرس زیر جستجو و مطالعه نمایند:
https://www.msrt.ir/fa/grid/283