یادداشتی از دکتر شیخ حسینی (عضو گروه پژوهش های جهانی و منطقه ای دانشگاه باقرالعلوم(ع)):
🔸خلاصه ای از سفر یک هفتهای به مسقط و بازدید از مراکز علمی، فرهنگی، دیدار با نخبگان و حضور در فضای عمومی را میتوان چنین روایت نمود:
🔹کشوری با ۵ و نیم میلیون جمعیت که ۳میلیون آن شهروند و ۲و نیم میلیون مهاجر و از یک و نیم میلیون جمعیت ساکن در پایتخت(مسقط)فقط ۴۰درصد عمانی هستند. به لحاظ سیاسی حکومت منحصر در خاندان بوسعیدی و پادشاه از احترام و جایگاه خاصی برخوردار است صحبت سیاسی درباره ساختار و عملکرد نظام سیاسی خوشایند مردم نیست اما رضایت از عملکرد حاکمان مشهود و مردم، سلطان قابوس را پایه گذار عمان کنونی و به نیکی از او یاد میکنند.
🔸 سطح درآمداقتصادی شهروندان خوب و پوشش دهنده نیازهای اصلی آنهاست لذا دیدن افرادی حتی مانند راننده های تاکسی که در سال سفرهای متعدد به خارج از کشور داشته باشند؛ امری طبیعی تلقی میشود. ثبات اقتصادی و درآمد سرانه بالا، ریال عمان را در رده یکی از باارزشترین پولهای رایج دنیا قرار داده است.
🔹در معماریِ شهری مسقط از بلندمرتبه سازی های دوحه و دبی خبری نیست. نمادهای سنتی مانند نوع پنجرهها و سفیدی رنگِ بیشتر ساختمانها آرامش و یکدستی خاصی به پایتخت داده است. تمیزی فضای فیزیکی شهر و خصوصاً عاری بودن سواحل از هرگونه آلودگی، چهرهای دلنشین از مسقط تصویر میکند.
🔸به لحاظ مذهبی حکام عمان پیرو مذهب اباضیه و مفتی(شیخ احمد بن سليمان الخلیلی) در بین مردم جایگاه ویژهای دارد. بر اساس برخی آمار ۶۰درصد عمان را پیروان اهل سنت،۳۵ درصد اباضی و حدود ۵درصد را اقلیت شیعی تشکیل دادهاند. رواداری و همزیستی پیروان مذاهب ویژگی منحصر به فرد این کشور و نتیجه تجربه تاریخی تعامل با جهان و سیاستگذاری حکومت است که در ازدواج با یکدیگر یا اقتدای پیرو یک مذهب به دیگری در نماز خصوصاً بین اهل سنت و اباضی عادی تلقی میشود.
مساجد در مسقط بسیار شیک و بدون هیچگونه عکس و تبلیغات، از فضای معنوی خاص و نماز جماعت های پرشور برخوردارند. «جامع السلام» مسجد اصلی شیعیان و از مساجد بزرگ شهر است که زمین و بخشی از هزینه ساخت آن را سلطان قابوس هدیه کرده است.
🔸به لحاظ پوشش، شاید ۹۹درصد مردان و زنان عمانی لباس سنتی میپوشند و این موضوع در بین جوانان هم کاملاً صادق است و در دانشگاه سلطان قابوس پوشش سنتی عمان، پوشش اکثریت مطلق دانشجویان محسوب میشود حال آنکه نمایندگی مهمترین برندهای پوشاک جهان نیز در پایتخت در دسترس میباشد.
🔹 ازمنظر اجتماعی نظام آموزش و بهداشت تقریباً برای عمانی ها رایگان است. وضعیت علوم انسانی در عمان ضعیف و فضای اصلی با رشته های فنی، حسابداری و اقتصاد دیجیتال است. دولت برای هر فرزند تازه متولد شده تا دوازده سالگی مبلغی تعیین و افراد بالای شصت سال نیز مورد حمایت قراردارند. کارهای خدماتی و متوسط به پایین را مهاجرین خصوصاً هندی، پاکستانی و شرق آسیایی ها انجام میدهند. هرچند زبان اصلی مردم عربی است اما انگلیسی را نیز اکثریت مسلط هستند.
🔸هر چند در سیاسی خارجی بیطرفی در بحرانها سیاست اصلی عمان بوده است اما از همسایههایی چون امارات به دلیل برخی اختلافات مرزی و شاید حسادت نسبت به پیشرفتهای سریع، تا حدی نگرانی دارند و نسبت به سعودی نیز خصوصاً در دوره ترویج وهابیت احساس خطر میکردند. با توجه به آزادی ورود شهروندان کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به یکدیگر، دیدن خانوادههایی که بخشی از آن در یکی از این کشورها زندگی کنند؛ عادی محسوب میشود لذا پیوستگی های عمیق فرهنگی نیز بر روابط با همسایگان سایه افکنده است. نگاه نسبت به ایران خصوصاً در مسئله مواجهه با رژیم صهیونسیتی بسیار مثبت و حامی است هر چند برخی نخبگان نیر مسائل داخلی ایران را به جزئیات دنبال کرده و نگران وضعیت اقتصادی و آینده ایران هستند.
