ابوترابی در نشست علمی «اقتصاد در الگوی اسلامی»: عمده مفاسد و بحرانهای اقتصادی حال حاضر کشور، در نتیجه رانت نفت میباشد.
حجتالاسلام والمسلمین ابوترابی امام جمعه موقت تهران در نشستی که با همکاری انجمن اسلامی دانشجویان و به همت اداره فرهنگی دانشگاه تشکیل شد با اشاره به مشکلات اقتصادی جامعه و نوسانات بازار ارز، بر لزوم مدیریت بازار ارز تأکید کرد و التهاب بازار را موقتی دانست و بر قیمتگذاری براساس عرضه و تقاضای واقعی تأکید کرد.
ایشان، التهابات ارزی را مشکل امروز اقتصاد کشور دانشت و بیان کرد: عرضه ارزهای خارجی توسط حاکمیت به بازار، باید با دقت انجام گیرد که در طول دهههای گذشته دولتها با عرضه دلارهای نفتی به بازار، قیمت را به صورت تصنعی پایین نگه داشتند و همین امر منجر به بروز التهابات شد. از سوی دیگر نرخ سود تسهیلات بانکی نیز باید متناسب با شرایط جامعه مدیریت شود. حقیقت این است که نظام بانکی کشور، براساس مبانی فقهی و اسلامی عمل نکرده و براساس نظام بانکی غربی است. در حال حاضر، سطح بدهی و کسری حساب بانکها بالا است و سود پرداختی بانکها، به دلیل ارزش افزوده بدستآمده نیست و تولید ثروتی اتفاق نمیافتد. آنچه در عمل رخ میدهد رشد نقدینگی و پول غیرواقعی است. همچنین گیرندگان تسهیلات بانکی بر چند دسته میباشند. عدهای جهت پرداخت بدهیهای خود، تسهیلات دریافت میکنند و عدهای نیز ممکن است در ابتدا برای انجام فعالیتهای تولیدی و اقتصادی تسهیلات گیرند که ارزش پول دریافتی را براساس شرایط جامعه محاسبه کرده گاه به خرید ارز، طلا و زمین میپردازند.
البته در حال حاضر، کشور ما جزء 20 کشور اول جهان از لحاظ حجم اقتصادی است. زیرساختهای اقتصادی کشور در طول چهل سال گذشته، در اندازه بالا و ظرفیتهای مناسب، ساخته شده است. در زمینه راهها، خطوط ریلی، شهرکهای صنعتی، امکانات گازرسانی، منابع آبی، بیمه، خدمات بهداشتی و درمانی، سدسازی و ... پیشرفتهای خوبی شکل گرفته است. از لحاظ امنیتی نیز کشور، شرایط بالای خوبی دارد و در زمینه تربیت نیروی انسانی، کارهای بزرگ و فوقالعادهای صورت گرفته است. منابع طبیعی و معادن کشور نیز دارای ظرفیت عالی است. شرایط کشور، شرایطی استثنایی است و موقعیت جغرافیایی و ژئوپلتیک شامل خط اتصال شمال و جنوب و غرب و شرق و منابع آبی شمال و جنوب و متصل به اقیانوس و آب و هوای متنوع نیز ظرفیتی فوقالعاده است. در کنار اینها استقلال سیاسی و عدموابستگی به دیگران و مردمسالاری و حمایت مردمی از نظام وجود دارد. لذا بسترهای رشد اقتصادی فراهم است. در کنار اینها، تهدیدها خارجی البته نقش کاهندگی دارند اما امتیازات، بسیار بیشتر است.
وی افزود: متأسفانه شاخصهای کلان اقتصادی کشور در چند دهه اخیر و پس از ورود نفت به اقتصاد کشور، نزولی بوده و رشد اقتصادی قابلقبولی نداریم. به نظر بنده در دهههای اخیر، منابع نفت و گاز، سرلوحه برنامههای اقتصادی کشور بوده و این امر، مهمترین عامل برای بروز مشکلات ما است که به «مصیبت نفت»، تعبیر میشود. دولتِ بزرگ، پرهزینه و سنگین نمیتواند کارآمد باشد. منظور از دولت، قوای سهگانه است. لذا بازنگری در ساختار قوای سهگانه لازم است. متأسفانه در حال حاضر، سیاست استقلال بانک مرکزی وجود ندارد و استقراض از بانک مرکزی، امری رایج است. باید برای اقناع و گفتگو با مجلس، قوه قضاییه و سایر نهادهای کشور، زمان گذاشته و جلسات متعدد برگزار شود. به نظر بنده تمامی دولتهای پس از انقلاب با یکدیگر در این نقیصه تفاوت ماهوی نداشته و نتوانستهاند این کار بزرگ را انجام دهند و اقتصاد نفتی را به اقتصاد غیرنفتی برسانند. واقعیت این است که این کار، کار بسیار بزرگ و دشواری است که باید از تجارب موفق بشری بهره گرفت.
حجت الاسلام ابوترابی خاطر نشان کرد: عمده مفاسد و بحرانهای اقتصادی حالحاضر کشور، در نتیجه رانت نفت میباشد. قاچاق فراوان و احیاناً تبدیل آن به پولهای کثیف و واردشدن کالاهای قاچاق، لازمه یک اقتصاد رانتی است و تفاوت فاحش قیمت یک کالا مانند سوخت، در ایران و خارج از کشور، ناخودآگاه منجر به قاچاق و فساد خواهد شد.